سراج معلم

 این خبر طبق رویه معمول این روزهای دولت یازدهم، بلافاصله پس از روشنگری رسانه ها بر اساس گزارشی که دانشگاه «بال آمریکا» از سفر به ایران منتشر کرد؛ از سوی مسئولان وزارت علوم تکذیب شد.

 رویه دولت یازدهم؛ تکذیب حقیقت سریع ترین اقدام ممکن

 این تکذیب در حالی اتفاق افتاد که پایگاه اینترنتی مرکز توسعه بین المللی دانشگاه ایالتی بال آمریکا اعلام کرد هیاتی از نمایندگان آموزش عالی آمریکا در روزهای ششم تا دوازدهم ژوئن (۱۶ تا ۲۲خرداد) از ایران دیدن کردند. این هیات متشکل از نمایندگان دانشگاه های بال، پیتزفِر کالج، راتگِرز، دانشگاه کالیفرنیای جنوبی و دانشگاه ایالتی وین و نیز یک موسسه آموزشی بوده است که از دانشگاه های تهران، شیراز و اصفهان و 10 مرکز آموزشی دیگر بازدید و با مسئولان آن دیدار و گفت و گو کرده اند.

 اما روابط عمومی وزارت علوم در پاسخ به پیگیری رسانه ها و درخصوص دیدار یک مسئول ایرانی با این هیات، اعلام کرد: آقای جهانگرد هیچ دیدار رسمی با هیات آمریکایی نداشت و یک سوال و جوابی بین آقای جهانگرد و هیات آمریکایی شده اما این مسئله را رسانه‌ها بزرگ کرده‌اند.

 قائم مقام وزیر علوم، تکذیب وزارت علوم را تکذیب کرد

 دیری نگذشت که حسین سالار آملی قائم مقام وزیر در امور بین الملل ورئیس مرکز همکاریهای علمی وبین المللی روایت دیگری از این سفر را شرح داد و البته «تکذیب وزارت علوم را تکذیب کرد» و بیان داشت: هر هفته تعدادی از این سفرها به ایران انجام می شود و این سفرها در راستای آشنایی با دستاوردها وگسترش ارتباطات دانشگاهی بین دو کشور است.این دیدارها در گسترش روابط علمی وارتقاء همکاریها ی دو کشور موثر است.

 سالار آملی با تائید برنامه ریزی از قبل این سفر و دیدار مقامات امریکایی با مسئولان 13 دانشگاه و مرکز علمی بزرگ کشور تاکید می کند: هیات امریکایی با وزیر علوم دیداری نداشته چون در سطح وزیر نبوده است اما با روسای دانشگاهها دیدار کرده است.

 این دستپاچگی ساکنان ساختمان شهرک غرب برای رفع و رجوع ماجرا و البته سکوت خبری سفر یانکی ها به ایران در حالی است که بسیاری از سفرهای هیات‌های دانشگاهی خارجی به ایران برای رایزنی با مقامات وزارت علوم و روسای دانشگاه های کشور در کمترین زمان بر روی خروجی سایت وزارت علوم و دانشگاه های مورد بازدید، قرار می گیرد.

 حتی کوچکترین اخبار از بازدید هیات های توریستی از دانشگاه های کشور نیز در رسانه ها بازتاب خبری داده می شود اما هیچ خبری از حضور و بازدیدهای این هیات از 13 دانشگاه بزرگ کشور تا پیش از اعتراف خود آمریکایی ها در رسانه های وزارت علوم منتشر نشده است.

 یک روزنامه اصلاح‌طلب نزدیک به دولت، نیز در اطلاع رسانی دیرهنگام در شماره روز یکشنبه هفتم تیر خود نوشت: یک هیات آمریکایی دیگر بعد از بازگشت از ایران از سفر خود به تهران خبر داد. چند روز پیش هیاتی آمریکایی در سفری به ایران از سوی روسای 13 دانشگاه و مسئولان وزارت علوم مورد استقبال قرار گرفت.

 هدف آمریکایی ها متفاوت از هدف طرف های ایرانی

 در حالیکه مسئولان وزارت علوم، سفر هیات آمریکایی را معمولی و در راستای آشنایی با دستاوردها وگسترش ارتباطات دانشگاهی بین دو کشور تشریح کردند، کِن هولاند مدیر «مرکز توسعه بین المللی دانشگاه ایالتی بال» پس از بازگشت از سفر به ایران، در مطلبی در سایت رسمی این دانشگاه می نویسد :«ما برای دیپلماسی مردم با مردم به ایران سفر کردیم. تحصیل، شیوه ای مهم برای فراهم کردن زمینه گفتگوی آمریکا با ایران است.»

عضو شورای روابط خارجه آمریکا از تلاش برای آغاز رابطه دو کشور پرده برداشت

بر خلاف همه این اتفاقات و اظهار نظرهای ضد و نقیض مسئولان ایرانی، جدای از اصل انجام این سفر و تائید شدن صحت سرکشی و رصد بیش از 13 دانشگاه و موسسه علمی ایران از سوی یانکی ها، نقطه قابل تامل هدف واحد و منسجم آمریکایی ها از این سفر است. هدفی که در پی آن قرار است در پوشش دیپلماسی آموزشی، مدل گشایش روابط ویتنام و چین با آمریکا را در قبال ایران پیاده کند.

آلن گودمن، «عضو شورای روابط خارجه آمریکا» و  مدیر اجرایی این موسسه آموزشی نیز بعد از بازگشت از ایران از سناریو جدید آمریکا برای تغییر در روابط سیاسی اش با ایران پرده برمی دارد و در اظهاراتی شفاف و رسمی می گوید: «دیپلماسی آموزشی در صدر اقدامات برای گشایش باب گفتگو بین دو کشور است که اغلب پیش از آنکه روابط دیپلماتیک به طور کامل احیا شود، صورت می گیرد. این قضیه ای است که درباره چینو ویتنام دنبال شد و این موسسه آموزش بین المللی چنین تلاش هایی را درسال های اخیر، درخصوص میانمار و کوبا انجام داده است و اکنون این طرح درمورد ایران آغاز شده است.»

سیاهه جنایات آمریکا، جاسوسان در تهران و تجربه ای که باید از آن درس گرفت

حضور این هیات به اصطلاح علمی و آموزشی در حالی بازهم بی‌خبر و با ویزای دانشگاهی رخ می دهد که هیات آمریکایی قبلی هم بی خبر و با ویزای توریستی وارد ایران شدند. هیاتی که در راس آن یک دیپلمات کهنه کار داشته که عضویت در شورای روابط خارجه آمریکا و فعالیت در اداره تنظیم کننده تمام سازمانهای جاسوسی این کشور، تنها بخشی از سمت‌های آلن گودمن سرپرست این هیات دانشگاهی آمریکایی بوده است.

به نظر می رسد جدای از تائید ماجرا - که به تازگی از سوی مسئولان متولی امر گردن گرفته شده - باید مشخص شود ترکیب اعضای این گروه چه کسانی بوده و آن ها با دعوت چه افرادی به ایران سفر کرده اند. همچنین باید تشریح شود این گروه آمریکایی در جریان سفر خود با چه کسانی ملاقات کرده و چه مباحث و اطلاعاتی در جریان این بازدید تبادل شده است.

با توجه به سابقه بد آمریکایی ها و سیاهه جنایات آنها در قبال مردم ایران در سال های گذشته، نگرانی ها در مورد افشای اطلاعات علمی کشور در پی این سفرها شدت گرفته و کارشناسان معتقدند نباید بدون در نظر گرفتن ملاحظات امنیتی و سیاسی با هیات های کشورهای غربی از جمله آمریکا وارد گفت و گو شد.

هنوز کشور تجربه تلخ جاسوسی منافقین از دستاوردهای هسته ای و افشای اطلاعات محرمانه از سوی این گروهک را فراموش نکرده و البته سفرهای عناصر معلوم الحالی چون «کیان تاج بخش» و «هاله اسفندیاری» که در پوشش هایی مشابه برای اقدام علیه منافع ملی ایران بود، در حافظه تاریخی مردم باقی مانده است.

بویژه در شرایط حساس کنونی که مذاکرات در نقطه حیاتی خود قرار دارد و بحث جاسوسی از مذاکرات هسته ای تیتر اصلی اخبار است.

زنگ خطری برای سرقت اطلاعات و خدشه به امنیت ملی

این بازدیدها و بی اطلاعی مسئولان مربوطه از آن نگرانی هایی را در جامعه ایجاد می کند. تجربه ی تاریخی ایرانیان از جاسوسی نمایندگان دولت های متخاصم در پوشش توریست علمی نشان می دهد که نباید با ساده انگاری تصور کنیم  که این افراد تنها چند توریست و یا محقق علمی بوده اند که برای انجام فعالیت های علمی و بازدیدی ساده از کشورمان به ایران سفر کرده اند.

باید پذیرفت که  آمریکایی ها سابقه خوبی در این بخش ندارند و رفتارهای آنان بی اعتمادی را در میان ایرانیان ایجاد کرده است. شهادت دانشمندان هسته ای کشورمان یکی از اقدامات خصمانه آمریکایی ها بود که برعلیه منافع علمی کشور به انجام رسید و با توجه به این سابقه باید از دانشمندان کشور و اسرار علمی با جدیت و توجه ویژه ای مراقبت کرد.

اگرچه دیپلماسی علمی و تبادل دانش با دانشمندان دیگر دارای مزایای بسیاری برای کشور است اما نباید این وسوسه  وسیله ای برای سرقت اطلاعات فاش نشده و خدشه دار شدن امنیت ملی شود.