سراج معلم

لکه‌ها معمولاً به حالت مدور و در اندازه‌های مختلف ایجاد می‌شوند که با رنگ پوست بدن متفاوت هستند. اطراف لکه‌ها بخوبی قابل تشخیص است، اما اگر لکه‌های دیگری نیز روی پوست باشد، تشخیص اندازه دقیق آن کمی مشکل است.

در اغلب موارد، پیسی روی پوست دستها، پاها، زانوها، آرنج و صورت ظاهر می‌شود. اما در موارد نادری ممکن است روی پشت، دستگاه تناسلی، بالاتنه، ساعد و ساق پا نیز ایجاد گردد.

این بیماری آقایان را بیشتر از خانمها مبتلا می‌کند و اگر در قسمتهای تحت تأثیر بیماری مو وجود داشته باشد، آنها را نیز سفید خواهد کرد.

با اینکه لوکودرما یک بیماری وخیم و مسری نیست، اما باید جدی تلقی شده و ایجاد تغییرات پوستی را بررسی کرد. افرادی که دچار پیسی می‌شوند، ممکن است دچار مشکلات روحی از جمله افسردگی، کمبود اعتماد به نفس و خجالت نیز شوند؛ زیرا شرایط بیماری نوعی معذوریت را به همراه دارد.

علت ابتلا به پیسی
علم تا به حال نتوانسته علل دقیق زمینه ساز بیماری پیسی را شناسایی کند. اما بعضی عوامل در این باره دخیل هستند که از جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

اختلالهای سیستم ایمنی
مشکلات دفاعی بدن، استرس، بیماری‌های سیستم ایمنی و عمل جراحی از جمله عواملی هستند که مانع از تشکیل برخی آنتی کورها می‌شوند و در همین زمان آنتی کورهای دیگری تکثیر می‌کنند که با سلولهای تولید کننده ملاتونین مقابله می‌کنند.

به همین دلیل ممکن است پیسی در نتیجه مواجهه با یک شوک هیجانی مانند مرگ یکی از عزیزان، جدایی والدین، از دست دادن شغل و... یا تحمل دورانهای استرس، اضطراب و حالات عصبی بروز کند.

علل وراثتی
بعضی افراد مانند والدین یا اجداد خود از پیسی رنج می‌برند، اما با این حال بندرت ممکن است که زمینه بروز پیسی در چند نسل وجود داشته باشد.

عوامل تضعیف اعصاب
مطالعه درباره ارتباط پیسی و ناقلهای عصبی نشان می‌دهد، علل مهمی در تضعیف تولید سلولهای سازنده ملانین نقش دارند. استرس، عملکرد نادرست غده تیروئید، تغییرات هورمونی مانند بارداری و یائسگی، مشکلات وابسته با دیگر بیماری‌ها مانند دیابت شیرین، کم خونی حاد و جراحتها از جمله مهمترین آنها هستند.

راهکارهای بهبود پیسی
در حال حاضر درمانهایی که به بیماران لوکودرما توصیه می‌شود، عموماً گران و کم تأثیر است و نتایج آن پس از مدت طولانی ایجاد می‌شود. به همین دلیل است که بیشتر بیماران روند درمان را پس از چند هفته یا چند ماه رها می‌کنند.

همچنین درمانهای دیگری برای ثبات رنگدانه‌های پوست نیز وجود دارد که بسیار تهاجمی، دردناک و گران است و تعداد کمی از پزشکان این روش را انجام می‌دهند.  در برخی موارد نیز پیوند پوست می‌تواند تجویز شود. همچنین بعضی داروها مانند کورتیکواستروئیدها نیز می‌توانند تولید ملانین را تسهیل کنند که با این حال عوارضی برای بیمار در پی خواهند داشت.

اما در کنار این روشهای درمانی، ترفندهای طبیعی نیز وجود دارند که می‌تواند ظاهر لکه‌های پیسی را بهبود بخشند:

آلوئه ورا
خواص آلوئه ورا برای پوست بسیار مورد توجه است. در این صورت کافی است تا یک ساقه آلوئه ورا را از طول برش بزنید، ژل را خارج کنید و روی پوست مبتلا به پیسی بمالید. این کار را هر شب پیش از خواب انجام دهید.

محافظت در برابر خورشید
این مسأله درمان پیسی محسوب نمی‌شود، اما مانع از تشدید بیماری خواهد بود. به خاطر داشته باشید قسمتهایی از پوست که دچار لکه‌های پیسی شده است، سد طبیعی رنگدانه‌ها را ندارند و در نتیجه اشعه‌های فرابنفش خورشید می‌توانند بسیار مضر باشند. در این صورت تفاوتی نمی‌کند لکه‌ها روی کدام قسمت بدن دیده شود.

برای پیشگیری از سوختگی‌های شدید، هرگز بدون کرم ضد آفتاب مناسب حداقل با درجه محافظ 40 یا از پوششهای صحیح روی قسمتهای بدون رنگدانه در برابر اشعه‌های خورشید قرار نگیرید.

عاداتهای صحیح
برای پیشگیری از تشدید لکه‌های پیسی لازم است تا بعضی تغییرات در نظر گرفته شود. در واقع، بسیار مهم است تا استرس کاهش یابد، زیرا امروزه یکی از مهمترین علل بروز بیماری مختلف از جمله لوکودرما محسوب می‌شود.

همچنین توصیه می‌شود، لباسهای مناسب استفاده شود و تا حد امکان در ساعات گرم روز بویژه در تابستان از قرار گرفتن در معرض پرتوهای خورشید پرهیز شود.

توصیه‌های تغذیه‌‌ای
-غذاهای فراوری شده برای این بیماری مُضر است. اگر این غذاها به تناوب مصرف شوند، نه تنها پاسخ به درمان با تأخیر مواجه می‌گردد، بلکه ضایعات پوستی بیشتر پراکنده می‌شوند.

- سعی کنید از نانهای سبوس‌دار استفاده نمایید.

- برخی تحقیقات کمبود فولیک اسید، ویتامین B12، ویتامین C، پانتوتنیک اسید (B5)، مس و روی را در مبتلایان به این بیماری نشان داده‌اند.
-رژیم‌های بدون زغال‌اخته و گلابی می‌توانند به کنترل بیماری کمک کنند؛ زیرا این میوه‌ها دارای هیدروکوینون که ضدپیگمانتاسیون است می‌باشند.

- برخی افراد با مصرف زردچوبه نشانه‌های شدیدتری را بروز می‌دهند.
- مصرف مکمل گیاهی جینکوبیلوبا در برخی از افراد مانع انتشار و وسعت لکه‌ها و کاهش سرعت دپیگمانتاسیون شده است.

- برخی تحقیقات مصرف مکمل L فنیل آلانین را در کنار اشعه درمانی مؤثر و سبب پیگمانتاسیون مجدد نشان داده است.
- مصرف آنتی‌اکسیدان‌ها می‌تواند سبب کنترل استرس اکسایشی و کنترل بیماری شود.

- مصرف ویتامین D و E می‌تواند در این بیماری مؤثر باشد.
- منابع غنی از گلوتن مثل گندم، جو، جودوسر و چاودار بسیار توصیه شده و اثر بهبوددهنده دارد.

-ویتامین A نیز در حفظ بافت اپی‌تلیال و سیستم ایمنی بدن بسیار مؤثر است.
- برای حفظ سیستم ایمنی، منابع غنی آنتی‌اکسیدانی، بتاکاروتن و فیتوکمیکال‌ها بسیار موثر هستند.

-  مرکبات در بعضی از بیماران ایجاد مشکل می‌کنند و بر بعضی دیگر اثری ندارند.
- اگر آلرژی به برخی از مواد داشته‌اید، مصرف آن را حذف کنید تا از بدتر شدن لکه‌ها جلوگیری شود.

- مصرف حبوبات و در کل سبزی‌ها را افزایش دهید.