سراج معلم

به گزارش جهان به نقل از فارس، توقف شتاب علمی کشور در دولت یازدهم مساله‌ای غیرقابل انکار است که به عقیده بسیاری از کارشناسان علمی با دلایل ورود حاشیه‌های سیاسی به دانشگاه‌ها رخ داده است.

توقف پرتاب ماهواره‌های دانشجویی نیز یکی از مسائلی است که در دو سال گذشته رخ داده است به طوریکه در این دو سال هیچ یک از ماهواره‌های دانشجویی حتی ماهواره‌هایی که آماده پرتاب هستند پرتاب نشدند و هربار یک دلیل برای عدم پرتاب ماهواره‌ها مطرح می‌شود ولی کارشناسان علمی کشور علت آن را مسائل سیاسی می‌دانند.

یکی از ماهواره‌های آماده پرتاب، ماهواره دانشجویی دانشگاه شریف بود. زحمات ۵ ساله نخبگان ایرانی که حالا فراموش شده و در گوشه‌ای خاک می‌خورد.

پژوهشگران دانشگاه صنعتی شریف پس از طراحی و ساخت ماهواره شریف‌ست قرار بود در روز ۲ آذر ماه سال ۹۲ در مراسمی این ماهواره را به سازمان فضایی ایران تحویل دهند که این برنامه بدون اعلام دلیل کنسل شد و از همانجا آوازه‌های منع پرتاب ماهواره‌های دانشجویی به دلایل سیاسی اوج گرفت.

* معطل ماندن شریف‌ست و دلایل پشت پرده

با ورود روستاآزاد به مدیریت دانشگاه شریف، روند علمی این دانشگاه دو چندان شد به گونه‌ای که ارتباط صنعت و دانشگاه در این دانشگاه در مدت مدیریتی وی به ۳۰۰ درصد رشد رسید.

روستاآزاد رابطه فضای علمی شریف را با صنعت برقرار ساخت تا پروژه‌های دانشجویان این دانشگاه به مرحله تولید ثروت نیز منجر شود.

یکی از پروژه‌های مدنظر وی هم شریف‌ست بود که حمایت‌ها و تسهیلاتی از سوی روستاآزاد رئیس دانشگاه شریف برای این پروژه علمی درنظر گرفته شد تا این ماهواره به مرحله پرتاب برسد و تمام آزمایش‌های صورت گرفته را با موفقیت پشت سر بگذارد.

«شریف ست» ماهواره‌ای است تحقیقاتی که قابلیت‌های بسیار بیشتری نسبت به ماهواره‌های ساخته شده تاکنون را داراست.

ماهواره شریف‌ست یک ماهواره دانشجویی است که باید با ماهواره‌بر بومی سفیر یک B به فضا پرتاب شود، این ماهواره کمتر از ۵۰ کیلوگرمی در مدار لئو و ارتفاع ۳۵۰ تا ۵۰۰ کیلومتری قرار می‌گیرد و وجه تمایز عمده این ماهواره با ماهواره‌های پرتاب شده قبلی تهیه عکس رنگی با قدرت تفکیک بسیار بالا است.

«شریف ست» حاصل زحمات و تلاش‌های بیش از صد نفر از دانشجویان، دانش‌آموختگان و اعضای هیئت علمی دانشگاه صنعتی شریف است که علاوه بر سنجش از راه دور، می‌تواند از فاصله ۳۵۰ تا ۵۰۰ کیلومتری از بخش‌های مختلف زمین عکس رنگی RGB با دقت کمتر از ۱۰ متر تهیه و به ایستگاه زمینی مخابره کند.

زیرساخت‌های این ماهواره با همت و کمک بیش از صد نفر از دانشجویان، دانش‌آموختگان و استادان دانشگاه تهیه شد و ساخت آن نیز حدود پنج سال به طول انجامیده است و به‌دلیل ایجاد زیرساخت‌های لازم، ماهواره‌های بعدی در بازه زمانی کمتر از دو سال قابل ساخت است.

این ماهواره پاییز ۹۳ به سازمان فضایی تحویل شد و از آن زمان تاکنون در انتظار جواب مثبت مسئولان برای پرتاب است، هر چند بارها وعده‌هایی برای پرتاب این ماهواره داده شد ولی همچنان شریف‌ست بر روی زمین است.

پژوهشگران دانشگاه صنعتی شریف که چند سال بر روی پروژه شریف‌ست تحقیق کردند قرار بود این ماهواره را در روز ۲ آذر ماه سال ۹۲ به سازمان فضایی ایران تحویل دهند که مراسم تحویل بدون اعلام دلیل کنسل شد و از‌‌ همان زمان شایعاتی پیرامون شریف‌ست به وجود آمد که هنوز هم رفع ابهام نشده است.

حتی روستاآزاد رئیس وقت دانشگاه صنعتی شریف هم اعلام کرد که نمی‌داند چرا ماهواره شریف‌ست هنوز پرتاب و حتی رونمایی هم نشده است.

در آن زمان مسئولان سازمان فضایی می‌گفتند این ماهواره اشکال فنی دارد ولی در زمینه اشکال فنی آن حتی با متخصصان نیز صحبتی نمی‌کردند.

روستا آزاد هم در همان زمان گفت: ما شایعاتی در این رابطه شنیدیم، اینکه وقتی ماهواره رونمایی شود این مسئله اعتباری برای رئیس دانشگاه صنعتی شریف می‌شود و چون مجموعه دولت یازدهم به‌دنبال تغییر بود این اقدام نباید صورت می‌گرفت؛ البته این در حد شایعه بود. یکی از رکوردهای خیلی خوب دانشگاه در مدت چهار سال گذشته ساخت ماهواره شریف‌ست است که هنوز هم پرتاب نشده است.

روستاآزاد گفته بود: در ابتدا رفتارهایی درباره ماهواره شریف‌ست انجام شد که قدری مبهم و مشکوک بود و ما هم متوجه نشدیم که پرتاب این ماهواره چرا انجام نشد، حتی رونمایی از آن انجام نشد و نگذاشتند که انجام شود. برای ما هم این رفتارها مبهم بود. زمانی که آقای ترکان، رئیس سازمان فضایی بودند، با ایشان و جانشینشان، آقای فاضلی، صحبت کردم؛ اما هیچ‌کدام پاسخ صریحی در این زمینه ندادند. به زبان می‌گفتند اشکال فنی دارد؛ اما در جلسات خصوصی که از آن‌ها می‌پرسیدیم اشکال فنی ماهواره شریف‌ست چیست که ما آن را حل کنیم، حرفی نداشتند. کاملاً مشخص بود که قضیه‌ای پشت این داستان است؛ اینکه آن چیست، باید از سازمان فضایی پرسید.

البته دولت یازدهم، تحولاتی در سازمان فضایی کشور را نیز ایجاد کرده است به طوریکه سازمان فضایی زیرمجموعه وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات قرار گرفته است.

در همان مقطع جمعی از دانشجویان دانشگاه صنعتی شریف نیز اعلام کردند: باوجود اینکه ماهواره بومی«شریف‌ست» آماده پرتاب بوده ولی پرتاب نمی‌شود در حالیکه این ماهواره در نوع خود، یک شاهکار است، در صورت پرتاب اعتبار شایانی در سطح جهان برای تیم دانشجویی، مهندسی و تیم مدیریت پشتیبان ایجاد خواهد کرد.

در هر صورت جمهوری اسلامی ایران نهمین کشور دنیا است که به طور مستقل موفق به پرتاب ماهواره شده ‌است و انتظار می‌رود با پرتاب این ماهواره‌ها افتخارات دیگری به افتخارات علمی کشور اضافه شود. توقف در پرتاب ماهواره‌های دانشجویی تنها سبب بی انگیزگی دانشجویان کشور در تحقیقات علمی می‌شود و اینکه دلیل توقف‌ها هم سیاسی باشد محیط علمی کشور را دچار ابهام می‌کند که با توجه به تاکیدات مقام معظم رهبری بر عدم سیاست‌زدگی دانشگاه‌ها و پیشرفت علمی کشور، مسئولان امر باید سریع‌تر برای حرکت در حوزه ماهواره‌ها نیز اقدام کنند.