سراج معلم

انتشار نتایج یک نظرسنجی از سوی بی‌بی‌سی نشان داد دادن اطلاعات خلاف واقع تا چه میزان در شکل‌گیری افکارعمومی موثر است و واکنش مردم پس از آگاهی از واقعیت‌ها چیست.

اخیرا مرکز مطالعات امور بین‌الملل و امنیت دانشگاه مریلند، با همراهی موسسه نظرسنجی ایران‌پل، با نظرسنجی تلفنی از هزار نفر به تحقیق درباره موضع افکارعمومی ایران در قبال توافق هسته‌ای پرداخته است.
براساس این نظرسنجی 76 درصد شرکت‌کنندگان از توافق ایران و 5+1 حمایت کرده‌اند.
43 درصد پاسخ‌دهندگان به شدت حامی توافق هستند و 33 درصد هم «تا حدودی» از آن حمایت می‌کنند اما در مقابل 7 درصد پاسخ‌دهندگان گفته‌اند که به شدت مخالف توافق هستند و 14 درصد هم تا حدودی با آن مخالفت دارند.
نتایج اعلام شده براساس این نظرسنجی، ظاهرا موید اظهارات مسئولان دولتی ایران است که با خوشحالی هرچه تمام‌تر از حمایت  همه‌جانبه مردم سخن می‌گفتند. به عنوان نمونه، چندی قبل اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس‌جمهور در سخنان  تندی اعلام کرده بود 84 درصد مردم موافق برجام هستند و مخالفان تنها 4 درصد هستند و حق دارند به همان اندازه هم سخن بگویند! و لابد حالا که بی‌بی‌سی نتایج این نظرسنجی را اعلام کرده، می‌توانند با غرور به صندلی خود تکیه زده و از درستی کارشان اعلام رضایت کنند! اما این همه ماجرا نیست و نظرسنجی دانشگاه مریلند، چیزهای دیگری را هم نشان می‌دهد.
 تزریق اطلاعات غلط
گزارش بی‌بی‌سی تصریح می‌کند: «این حمایت گسترده از توافق و از ادامه برنامه هسته‌ای در حالی است که بیشتر پاسخ‌دهندگان اطلاعات نادرستی درباره توافق دارند و انتظاراتشان برای نتایج مثبت آن بالا است.» و بعد در عبارتی مهم تاکید می‌کند «یکی از یافته‌های این تحقیق این است که تصورات نادرست درباره توافق اتمی در میان طرفداران حسن روحانی به طور قابل ملاحظه‌ای بیشتر از دیگران است.»
اما به راستی چه عاملی باعث شده که بیشتر پاسخ‌دهندگان از توافق اطلاع نادرستی داشته باشند و بالاتر از آن چرا اطلاعات نادرست حامیان دولت، به مراتب بیشتر از دیگران است؟! دلیل این امر واضح است، دولتمردان تاکید و اصرار داشته و دارند که هیچ صدای مخالفی در جامعه درباره برجام به گوش نرسد و تنها و تنها آنها درباره برجام و دستاوردهایش سخن بگویند و خب در چنین شرایطی معلوم است که  آنها چه می‌گویند! دلیل اطلاعات نادرست حامیان دولت هم همین است چرا که آنها به دولت و آمار و ارقام و اخبارش بیشتر اعتماد کرده و سراغ منابع دیگر نمی‌‌روند و در نتیجه شدت اطلاعات نادرست در آنها افزایش می‌یابد.
 القاء توهم
نظرسنجی دانشگاه مریلند نشان می‌دهد جامعه ایران به دلیل  القائات نادرست و بعضا دروغ‌هایی که به آنها گفته شده، از یکطرف به جد موافق و همراه برنامه هسته‌ای هستند و از دیگر سو موافق برجام! حال آنکه هر ناظر بی‌طرفی می‌داند که این دو هرگز با هم جمع نمی‌شوند. براساس این نظرسنجی، 85 درصد جامعه به شدت خواستار ادامه برنامه هسته‌ای کشور هستند در حالی که برجام بخش‌های مهم و بنیادینی از برنامه هسته‌ای ایران را تعطیل می‌کند. همین یک تضاد کافی است تا نشان دهد گروهی تعمداً از اعلام و افشای حقایق مندرج در برجام پرپیچ و خم نگرانند اما این همه ماجرا نیست و نظرسنجی از دروغ‌های دیگری هم خبر می‌دهد!
بازرسی از مراکز نظامی، هرگز!
براساس نظرسنجی دانشگاه مریلند؛ «61 درصد پاسخ دهندگان فکر می‌کرده‌اند که بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تحت هیچ شرایطی اجازه دسترسی به پایگاه‌های نظامی ایران را نخواهند داشت، و تنها 24 درصد پاسخ‌دهندگان می‌دانسته‌اند که ایران پذیرفته که تحت شرایطی بازرسان آژانس به پایگاه‌های نظامی دسترسی داشته باشند.»
اما به راستی چه کسی چنین تصوری را در مردم ایجاد کرده که باعث انحراف ذهن 61 درصد آنها شده است!؟ فراموش نکنیم نخستین بار برخی اعضای دولت بودند که قاطعانه از عدم اجازه بازرسی از مراکز نظامی سخن گفتند و ادعای آمریکایی‌ها - که از قضا متکی به متن برجام و قطعنامه بود- را برای مصرف داخلی قلمداد می‌نمودند!
 بهشت اقتصادی پس از برجام!
نظرسنجی مذکور را اعلام می‌دارد: «64 درصد از پاسخ دهندگان انتظار دارند که به دنبال توافق، ظرف شش ماه یا یک سال بیکاری در ایران به طور چشمگیری پایین بیاید و 62 درصد هم انتظار دارند که ظرف همین مدت سطح زندگی مردم به طور محسوسی بهبود پیدا کند.
اما این تصور از کجا آمده است!؟ چه اتفاقی افتاده که درصد بالایی از افراد شرکت کننده در نظرسنجی، انتظار تحول چشمگیر اقتصادی و ایجاد اشتغال گسترده طی 6 ماه و یکسال را دارند؟! پاسخ را باید در 2 سال تبلیغات دروغین و خلاف واقع رسانه‌های زنجیره‌ای حامی دولت که ناشی از سخنان دولتمردان بود جستجو کرد. از روزی که آمریکا در مناظره انتخاباتی «کدخدا» خوانده شد و قرار شد چرخ سانتریفیوژها بچرخد و چرخ زندگی مردم هم در سایه تعامل با کدخدا بچرخد تا هم سخنان مقامات مختلف دولتی که خزانه را خالی اعلام می‌کردند و... تا یک روز بعد از پذیرش برجام، اینگونه ادعا شد که گشایش اقتصادی تنها و تنها در سایه توافق با غرب ممکن است اما بلافاصله پس از توافق، ناگهان همه حرف‌های پیشین فراموش شد و به مردم گفته شد که انتظار زیادی از برجام نداشته باشند! این القاء ناروا طی 2 سال کار خودش را کرد و اکنون به شدت نگران آگاهی مردم از ماهیت واقعی برجام است!
 دروغ اجرای متوازن برجام
نظرسنجی نشان می‌دهد؛ «77 درصد از پاسخ دهندگان این نظرسنجی تصور می‌کرده‌اند که تحریم‌های وضع شده علیه ایران قبل از یا همزمان با اقدامات ایران لغو می‌شوند و تنها 16 درصد به درستی اطلاع داشتند که لغو تحریم‌ها پس از آن که ایران بخش‌های مهمی از تعهداتش را انجام دهد انجام می‌گیرد.»
بارها و بارها مقامات مذاکره کننده و برخی دیگر از مسئولان دولتی تأکید کرده‌اند که اقدامات ما و 5+1 متوازن است و امکان سوء استفاده را از آنها سلب کرده‌اند. این سخن خلاف واقع آنقدر تکرار شده که بنظر می‌رسد خود مسئولان هم آن را باور کرده‌اند! درست به همین دلیل است که با هر گونه روشنگری به روش قهرآمیز و بکارگیری زنجیره‌ای‌ها برخورد می‌کنند. اما واقعیت اینست که همانگونه که گزارش مذکور دقیقاً و با بکارگیری لفظ «به درستی» نشان می‌دهد، براساس متن برجام کشورمان متعهد شده بیش از یکصد تعهد را به تمامی انجام دهد، سپس آژانس آن را راستی‌آزمایی کند و آنگاه در صورت تأیید آژانس، نوبت به توقف چند تحریم آمریکا و اروپاخواهد رسید! بدیهی است که اگر مردم کشورمان از این مدل معامله آگاه شوند، هرگز با آن موافقت و همراهی نخواهند کرد.

 خدعه آمریکایی با بزک داخلی!
مرکز تحقیقات دانشگاه مریلند پس از نظرسنجی خود به این نتیجه رسیده که «59 درصد پاسخ دهندگان به نظرسنجی فکر می‌کنند که آمریکا همه تحریم‌های خود را لغو خواهد کرد و 56 درصد هم فکر می‌کنند که ایران زیر بار محدودیت تحقیقات هسته‌ای خود نرفته است. این در حالی است که آمریکا تنها تحریم‌های مرتبط با برنامه هسته‌ای را لغو می‌کند و ایران محدودیت‌های جدی را برای تحقیقات هسته‌ای خود پذیرفته است.»
واضح است که این تصور از کجا در ذهن مردم نقش بسته است! وقتی به مردم گفته می‌شود برای نخستین بار و بعنوان «امتیازی بزرگ و تاریخی، 5 قدرت برتر دنیا! حق هسته‌ای ایران را به رسمیت شناخته‌اند و بدون کمترین تردیدی به غنی‌سازی صنعتی ادامه خواهیم داد، معلوم است که چه تصور غلطی در مخاطب ایجاد می‌شود! اما نگاهی گذرا به متن برجام نشان می‌دهد که آنها تنها مرکزی که حق غنی‌سازی برای ما در آن محفوط دانسته شده یعنی اراک را هم بعنوان مرکزی «تحقیقاتی» و نه «صنعتی» پذیرفته‌اند! فرجام چنین دروغی، فریب افکار عمومی است و لاجرم موافقت مردم برای مراحل آتی از جمله انتخابات را در پی دارد!
درباره تحریم‌های آمریکا هم فراموش نکنیم یک مقام ارشد در حضور نمایندگان رسماً اعلام کرد کلمه «تعلیق» در برجام اصلاً ذکر نشده و هر چه هست «لغو» تحریم‌هاست! اما نگاهی گذرا به متن برجام خلاف این سخن را به سادگی اثبات می‌کند.
حال می‌توان فهمید چه کسانی به مردم آدرس غلط می‌دهند و وحشت دارند حقایق برای آنها آشکار شود و با فشارهای مستقیم  و غیرمستقیم به رسانه‌ها و به ویژه به صدا و سیما، جلوی مناظره‌های دقیق و کارشناسی که به بالاتر رفتن آگاهی مردم منجر می‌شود را می‌گیرند!
دانشگاه مریلند نتیجه این سیاست را در پایان گزارش به خوبی ذکر کرده و اعلام داشتند؛ «از دیگر نتایج این تحقیق رشد محبوبیت حسن روحانی و محمدجواد ظریف در یک سال گذشته است. همچنین شمار کسانی که خواهان پیروزی هواداران دولت در انتخابات مجلس هستند رشد کرده و از 49/8 درصد در سال گذشته به 60/1 درصد رسیده است.»
همین امر نشان می‌دهد که عده‌ای حاضرند برای پیروزی‌های جناحی و حزبی و انتخاباتی، تا مرز «قلب واقعیات» و فریب افکارعمومی و نابودی منافع ملی پیش بروند! در چنین شرایطی مسئولیت آگاهان و آشنایان به برجام برای افزایش دانش عمومی از متن تاسف‌برانگیز برجام به مراتب بیش از گذشته است و رسالتی تاریخی برعهده آنان و به ویژه بر عهده صدا و سیماست تا با دعوت از کارشناسان منصف و غیروابسته به دولت، حقایق را با مردم در میان گذارد.   کیهان