سراج معلم

4 وزیر کابینه حسن روحانی طی نامه‌ای که گفته می‌شود در حوالی نیمه دوم شهریورماه گذشته خطاب به رئیس‌جمهور نوشته شده هشدارهایی را پیرامون تبدیل شدن رکود به بحران مطرح کرده‌اند.

به گزارش جماران، وزرای اقتصاد، صنعت، کار و دفاع در بخشی این نامه که سوژه آن افت بازار سرمایه بوده است، خطاب به روحانی تأکید کرده‌اند: «همانطور که مستحضرید از دی ماه 1392 تاکنون بازار سرمایه متاثر از تحولات و متغیرهای کلان بین المللی و داخلی از جمله کاهش بهای نفت و کالای اساسی از جمله فلزات و همچنین تحریم‌ها و برخی تصمیمات و سیاست‌های ناهماهنگ دستگاه‌ها در داخل کشور شاهد افتی کم سابقه گردیده است به نحوی که از دی ماه سال 1392 تاکنون ظرف مدت 19 ماه ارزش بازار بر اساس شاخص قیمت 42 درصد کاهش یافته و به لحاظ افت ارزش، بازار کاهشی معادل 180 هزار میلیارد تومان را شاهد است. (ارزش بازار از 511 هزار میلیارد تومان در دی ماه 1392 امروز به عدد 330 هزار میلیارد تومان رسیده است) و امروز در پی دستاورد بسیار ارزشمند و بزرگ هسته‌ای ملت ایران و در عین وجود پی آمدهای مثبت اقتصادی فراوان آن ابهاماتی نیز در بازار ایجاد شده که باید سریعا واکنش نشان داد.»

در ادامه این نامه نیز راهکاریی برای خروج بازار سرمایه از رکود ارائه شده است.

گفته می‌شود روحانی تاکنون پاسخی به این نامه نداده است.

محمدباقر نوبخت، سخنگوی دولت نیز پیرامون این نامه به فارس گفته است: به‌زودی آقای رئیس‌جمهور را می‌بینم و سوال می‌کنم ببینم چنین نامه‌ای داده شده است یا خیر؟ پس از گفتگو با آقای روحانی تلاش می‌کنم خبر دهم.

*اگر اصل این نامه مورد تکذیب قرار نگیرد؛ ادعای طرح شده در آن مبنی بر احتمال ورود کشور به بحران، ادعا و تحلیل درستی نیست.

به سخن دیگر اینکه اگرچه بیماری‌های اقتصادی طرح شده در نامه مذکور صحیح می‌نمایند اما فرض بیان شده مبنی بر فرجام بحرانی این بیماری‌های سطحی! اثباتاً فرض صحیحی نیست.

فی‌الواقع با وجود سوابق امنیتی و اطلاعاتی دو وزیر امضا کننده این نامه؛ اما نویسندگان نقاط قوت اقتصاد درونزای ایران را که هرگز به‌واسطه کاهش قیمت نفت، افت بازار سرمایه و تحریم‌ها نه «فلج» می‌شود و نه دچار «بحران»، مورد اشاره قرار نداده‌اند!

چه اینکه اولاً ما تجربیاتی بسیار بدتر از شرایط فعلی را نیز در گذشته تجربه کرده‌ایم اما دچار بحران نشده‌ایم و ثانیاً‌ اقتصاد ایران، با وجود تمام سیاه‌نمایی‌های صورت گرفته از سوی جریان خاص بویژه در 2 سال گذشته؛ نقاط قوت بزرگی همچون «قابلیت انعطاف در اتکای درآمد دولت»، «توانایی تأمین مایحتاج ضروری»، «امنیت سرمایه‌گذاری»،‌ «سود بالای سرمایه‌گذاری»، «کاربلدی در مواجهه با انواع تحریم‌ها» و «منابع درآمدزای نفتی و غیر نفتی» است.

این قابلیت‌های منبعث از لطف الهی و درایت مسئولان ارشد نظام سبب ایجاد نوعی مصونیت‌سازی خاص برای اقتصاد جمهوری اسلامی ایران شده است که آنرا از آسیب‌های منجر به فلج‌شدگی و بحران دور می‌کند.

ضمن آنکه کشورهایی دیگری هم تجربیات این قبیل مصون‌سازی‌ها را دارند و ظرفیت‌هایی که به آنها اشاره شد چندان مقولات آسمانی و غیر قابل باوری نیستند.

مقامات امضاکننده نامه یقیناً می‌دانند که باور به بحران اقتصادی و تأثیر تحریم بدون دلایل متقن بود که حوادث اوکراین و تجزیه آن را سبب شد.  

در ادامه تأکید می‌شود که اگرچه نامه مذکور برخی مشکلات را به‌درستی مورد اشاره قرار داده و راهکارها و نقاط مثبتی هم دارد اما به نظر می‌رسد در رویکردهای اصلی خود دچار چند اشتباه کلان محاسباتی است که توجه به آنها می‌توانست برخی سمت و سوهای اصلی نامه را دچار تغییر کند.

گفتنیست، چهره‌های جریان سیاسی خاص طی 2 سال گذشته به دلایلی، پروپاگاندای عظیمی را علیه اقتصاد ایران اسلامی صورت داده‌اند که البته در واقعیت قابل لمس نبوده‌اند.

تأکید بر فروپاشی اقتصاد ایران، تأکید بر فلج شدن اقتصاد ایران و تأکید بر وجود چیزی به نام مشکل معیشتی! بوضوح در سخنان چهره‌های جریان خاص مورد اشاره قرار گرفته است و این در حالی است که در فضای واقعی جمهوری اسلامی ایران نه قحطی رخ داده است، نه اثری از فلج در زندگی روزمره مردم دیده می‌شود، نه بیکاری به مرز بحران رسیده است و نه بانک‌ها تعطیل شده‌اند. (از نشانه‌های فروپاشی و بحران در یک اقتصاد!)

درباره نامه مذکور همچنین تأکید بر این نکته نیز ضروریست که اگرچه محتوای آن مبیّن صحت برخی انتقادات مطروحه از دولت محترم و وجود تناقض در تعدادی از اظهارات رئیس‌جمهور (نظیر ادعای خروج از رکود در سال گذشته) است اما بدیهیست که در مقطع فعلی مسائل مهمتری وجود دارد که دوری از فضای همدلی و همزبانی و دستاویز قراردادن مطالب نامهم، می‌تواند آنها را در کانون خطر قرار دهد.