سراج معلم

 تحلیل و نظر خود را درباره حملات تروریستی پاریس بفرمایید؟ از مجموع دیدگاه ها دو نظر و تحلیل را شاخص تر می بینیم. اول اینکه این حملات را تروریست ها (داعش) انجام دادند و در واقع تروریسم به سوی حامیان خود بازگشته است. نظر دوم اینکه ظاهرا این حملات توطئه ای طراحی شده همانند وقایع 11 سپتامبر برای بر هم زدن معادله سیاسی و نظامی در سوریه است؟

 ما وقتی نگاهی به این اتفاق می اندازیم که در ایران شنبه و در پاریس در جمعه شب روی داد، چند نکته به صورت بارز به ذهن متبادر می شود. یک نکته این است که این اقدامات به لحاظ شکل و فرم اقدامات امنیتی است که ابعاد مختلف و پیچیده ای داشت.

 به طور مثال تیراندازی با کلاشینکف یا استفاده از نارنج یا بمب گذاری و استفاده از جلیقه انفجاری همه و همه در پاریس رخ داده است و اگر اتفاقات امروز را با حوادث گذشته که در حاشیه شهرهای فرانسه شاهد بودیم مقایسه کنیم خواهیم دید این ها از یک جنس نیستند و به نظر من ماهیت اقدامات گذشته اجتماعی بود و این اتفاقات ماهیت امنیتی دارد.

در حوادث که دارای ماهیت امنیتی هستند و بازتاب گسترده ای هم پیدا می کند و آرام آرام به یک جریان سیاسی تبدیل می شوند، معمولا در دنیا سرویس های اطلاعاتی و امنیتی به عنوان متهم ماجرا مطرح می شوند. چرا که حادثه ای با ابعاد آنچه که در پاریس اتفاق افتاد و ما در هفت  یا هشت نقطه شاهد تیراندازی و عملیات انتحاری بودیم و از طرفی بلافاصله اعلام می شود که هیچ یک از عاملین حادثه زنده نمانده اند و همه در دم کشته شده اند و بعد هم یک موج سیاسی در کل دنیا در جهت اعلام همبستگی با دولت فرانسه به راه می افتد؛ اینجا این گمانه زنی و شک وجود دارد که این اقدام تروریستی در یک قالب و چارچوب برنامه ریزی شده اتفاق افتاده است.

مطلب دوم این است که در مقوله مقابله با داعش اساسا فرانسوی ها نقش فعالی بر عهده نداشته اند. فرانسه در طول سال های گذشته هیچ مرکزیتی در مقابله با داعش نداشته است. تجهیزات و ادوات نظامی فرانسه به هیچ وجه علیه داعش کاری انجام نداده است و حتی در مشارکت در حملات هوایی ائتلاف ضد داعش فعالیت فرانسه بسیار ناچیز و نمایشی بوده است و لذا فرانسه  مرکزیتی در مقوله مبارزه با داعش نداشته است.

اگر قرار بود داعش یک حرکت انتقام جویانه طراحی کند و بخواهند از مخالفین خود انتقام بگیرند، به طور طبیعی این اقدامات باید در کشورهایی نظیر روسیه و شهرهایی مانند مسکو صورت می پذیرفت. نه اینکه به جای واشنگتن، مسکو یا هر جای دیگر کشوری که کمترین نقش را در این میان داشته است مورد آماج حملات تروریستی واقع شود.

این ها بیان کننده این است که این ماجرا لایه های پنهانی دارد که برای فهم و بررسی دقیق این ماجرا باید این لایه های پنهان کشف بشود. من فکر می کنم نباید در تحلیل وقایع امروز فرانسه عجله کرد بلکه بایستی در حال حاضر به جمع آوری شواهد، قرائن و اطلاعات پرداخت.

منتهی این دو نکته ای که عرض کردم یعنی اینکه در این حادثه شکل ماجرا امنیتی است و یک عملیات پیچیده امنیتی بوده است و دوم اینکه نقش خاصی در مبارزه با داعش نداشته که حال بخواهد در معرض این حملات قرار بگیرد باید به عنوان سوالات اصلی در رابطه با این موضوع مطرح شود و مورد بررسی قرار بگیرد.

موضوع بعدی اینکه بنده درباره تروریستی بودن این حوادث به طور جدی تردید دارم. چون وقتی شما بحث تروریسم را مطرح می کنید، یعنی یک اقدام عمدی که یک گروهی در قبال یک دولتی به کار می برد من تردید دارم که اصلا داعشی ها عامل این حملات باشند.

ولی نشریه الکترونیک دابق که ارگان رسمی داعش است مسئولیت این اقدامات را پذیرفته است؟

نشریه دابق که یک نشریه الکترونیک است معلوم نیست واقعا هک شده باشد یا خیر! و این چیزها که نمی توانند مبنای تحلیل دقیق باشند. لذا به نظر من همان طور که عرض کردم نباید در تحلیل عجله کرد و باید روی شواهد و قرائن کار کرد.

من فکر نمی کنم این دو نکته ای که عرض کردم ما را به سمت گروه های شناخته شده تروریستی ببرد.

آیا ارتباطی ما بین این حوادث و فرآیند بحران سوریه برقرار است؟ فکر نمی کنید این ها اقداماتی درجهت بر هم زدن معادله کلی میدانی و سیاسی بحران سوریه به نفع محور غربی- عربی باشد؟

من فکر نمی کنم این مسئله ارتباط چندانی به بحران سوریه داشته باشد چون بحران سوریه چارچوب مشخص خودش را دارد و این مسئله به نظرم بیشتر در راستای حل مشکلات اروپا مطرح باشد. در مقام توضیح باید عرض کنم در سطح کشورهای اروپایی فرانسه بیش از هر کشور دیگری با مقوله گسترش اسلام مواجه است. امروز فرانسه دارای بزرگترین اقلیت مسلمان در اروپا است و از طرفی مسلمانان بزرگترین اقلیت در این کشور محسوب می شوند و اتفاقا مسلمانان در فرانسه یک وضعیت اپوزسیونی دارند و به هر حال ناراضی بودن مسلمانان در فرانسه یک موضوع شناخته شده است.

در واقع فرانسه خودش را در معرض یک وضعیت جمعیتی می بیند که ممکن است براساس پیش بینی هایی که شده است ظرف 40 یا 50 سال آینده ترکیب جمعیت به سمت مسلمانان سنگینی کند. این چیزی است که برای آن آمار و ارقام و مستندات و اظهارات مقامات فرانسوی وجود دارد.

من فکر می کنم این اقدامات که در پاریس رخ داد فارغ از اینکه چه کسی فاعل آن باشد در واقع یک نوع مقدمه ای برای سخت گیری بیشتر علیه مسلمانان، ناامن کردن محیط زندگی مسلمانان و در نهایت کوچاندن مسلمانان از این سرزمین باشد.

 این ها مواردی است که فعلا باید به عنوان فاکتورهایی قابل مطالعه مد نظر قرار دارد و صبر کرد تا قرائن و شواهد بیشتری درباره این ماجرا به دست بیاید.