سراج معلم

🔹حضرت آیت الله مصباح یزدی:

*برخی ها پیر شدند اما باز هم دنیاطلبی دارند،اندازه ای دارند که
خود و بچه‌ها و بستگانش بخورند/هوای نفس عامل ایستادن جلوی حق است

⏪ برخی با این‌که می‌دانند عمر آدمیزاد بیش از هفتاد، هشتاد، حداکثر صد سال بیشتر نیست، ولی یَوَدُّ أَحَدُهُمْ لَوْ یُعَمَّرُ أَلْفَ سَنَةٍ؛ دوست دارند هزار سال زندگی کنند. برخی در سن هشتاد- نود سالگی در حال بیماری در بیمارستان، زیر عمل جراحی باز هم به فکر کارهای تجاری، سیاسی یا نقشه حزبی‌‌ انتخاباتی‌شان هستند. دلشان بند همان کارهاست. در حال مردن است ولی شیطان آن‌چنان بر او غالب می‌شود و حقایق را از ذهنش می‌برد که خدا و قیامت را فراموش می‌کند و همان هوس خودش را دنبال می‌کند. کسی است میلیاردها (حال واحد میلیاردها را شما تعیین کنید؛ به ریال، تومان، دلار، سکه یا چیز دیگری) ثروت دارد، ذخایری در بانک‌های خارجی دارد، سهام‌هایی از کارخانه‌های مختلف دارد و حالا پیر و در حال مردن است. به اندازه‌ای که هزار سال دیگر هم زندگی کند، دارد که خود و بچه‌ها و بستگانش بخورند، ولی باز هم در فکر این است که یک صفر دیگر در دفترچه پس‌اندازش اضافه شود. این همان طول ‌الامل است.

خاصیت هوای نفس این است که جلوی حق را می‌گیرد. وقتی هوای نفس غالب می‌شود، وقتی انسان تحت تأثیر غرایز، هواهای نفسانی و وساوس شیطانی قرار می‌گیرد، همه چیز را فراموش می‌کند و حق را زیر پا می‌گذارد. در این حال کاری را انجام می‌دهد که لحظه بعد خودش پشیمان می‌شود، ولی هنگام عمل غلبه با نفس است؛ یادش می‌رود، پا روی حق می‌گذارد و به نصحیت کسی گوش نمی‌دهد. اما طول الامل برای آن برنامه‌های طولانی است و باعث می‌شود که انسان آخرت را فراموش کند. ممکن است به این‌که حق و باطلی هست توجه داشته باشد و شاید اگر کسانی نصحیتش کنند، کمابیش بپذیرد. چون صرف داشتن آرزوهای طولانی به این معنا نیست که هیجان در او وجود داشته باشد. ممکن است فرد آرزوهای طولانی داشته باشد، اما این آرزوها خفته و اکنون در ذهنش حاضر و فعال نباشد. در این صورت اگر کسی او را نصحیت کند، یا خودش مطالعه کند، ممکن است، اثر کند و پشیمان بشود، اما هنگام غلیان شهوت و هیجان غضب، بعضی‌ هوس‌ها آن‌چنان حمله می‌کنند که فرد می‌گوید آن آرزویی که داشتم اکنون می‌تواند تحقق پیدا کند و الان غنیمت است! این است که حق را زیر پا می‌گذارد و مانع می‌شود از این که به حق عمل کند. بنابراین طول الامل مذموم خود ناشی از هوای نفس است، ولی اگر آرزوی انسان این باشد که به قصرهای بهشت برسد و همنشین اولیای خدا شود آرزوی بدی نیست. آرزوی مذموم آرزوی دنیوی طولانی است که ناشی از هوای نفس است. پس باز عامل اول هوای نفس و عامل فرعی و ثانوی طول الامل است.