سراج معلم

از معمای آقای معاون تا حلقه ترامادولی!

تابستان امسال بود که آذرخش مکری –معاون مرکز ملی مطالعات اعتیاد- با بیان اینکه مصرف ترامادول و دیگر قرص‌های روانگردان به نسبت سال‌های گذشته افزایش یافته‌ است.، گفت: «افزایش مصرف ترامادول به صورت یک معما درآمده است.»

البته بر خلاف آقای معاون بسیاری از ناظران ماجرای افزایش اعتیاد به این ماده را معما نمی‌دانند. وقتی به راحتی می‌شود با 5 هزار تومان در گوشه و کنار شهر ترامادول خرید و کسی هم کاری به کارت ندارد به راحتی می‌شود جواب معما را پیدا کرد. دست‌های پشت پرده!

این اولین بار نیست که مصرف این ماده روانگردان در کشور ناگهانی زیاد می‌شود. شبیه این تجربه در مورد ترامادول در کشور بیش از ۱۰ سال پیش رخ داد. در همان مقطع هم مقالات و هشدارهای زیادی در کشورهای غربی درباره عوارض ترامادول و خطرات اعتیاد آن وجود داشت اما بدون توجه به این هشدارها توزیع ترامادول به داروخانه ها سپرده شد که به نظر بسیاری کارشناسان شروع کننده اعتیاد در سال‌های اخیر در کشور شده و سالانه ده‌ها میلیون ترامادول در کشور مصرف می‌شود که بیشتر جوانان نوجوانان دانشجویان و دختران جوان گرفتار آن شده‌اند.

نکته جالب توجه در خصوص این دو موج شیوع مصرف ترامادول وجود یک حلقه مشکوک در وزارت بهداشت است. برخی از خبرهای رسیده حکایت از آن دارد که اصرار بر ورود داروهای روان‌گردان به بازار توسط فردی در وزارت بهداشت دولت یازدهم پیگیری می‌شود که در وزارت بهداشت دولت اصلاحات مسئولیت یکی از کارخانه های دارویی تولید کننده قرص ترامادول را بر عهده داشت، در دولت نهم مسئولیت گرفت و در آن زمان ترامادول به شدت تولید و در بازار به وفور در دسترس قرار گرفت. در دولت دهم از مسئولیت کنار گذاشته شد تا با هماهنگی وزارت بهداشت و ستاد مبارزه با مواد مخدر، توزیع داروی ترامادول محدود شود و در نهایت در وزارت بهداشت دولت یازدهم نیز مسئولیت گرفت و دوباره موجی از ورود داروهای روان‌گردان در کشور شکل گرفت.

طنز تلخ ترامادول

خبر توقیف محموله حاوی 13 میلیون قرص ترامادول توسط توسط سربازان گمنام امام زمان (عج) در انباری در اطراف تهران داغ‌ترین موضوع مربوط به این قرص روانگردان در هفته گذشته بود. قرص‌هایی که اگر با هوشیاری نیروهای امنیتی کشور شناسایی نمی‌شدند، بسته بسته با قیمت ارزان به گوشه و کنار خیابان‌ها، پارک‌ها و حتی خوابگاه‌های دانشجویی می‌رفت و بلای جان جوانان کشور می‌شد. کما اینکه بررسی آمار یک دهه گذشته نشان می‌دهد که این ماده مخدر به یکی از محبوب‌ترین مخدرهای کشور هم درمیان معتادان –برای تکمیل لذت- و هم در میان جوانان برای احساس سرخوشی و تاثیر ضدافسردگی تبدیل شده است.

متاسفانه خوابگاه‌های دانشجویی یکی از آسیب‌پذیرترین محیط‌ها در خصوص مصرف اعتیادگون این ماده هستند. یک کارشناس مراکز مشاوره در دانشگاه‌های شهر تهران می‌گوید: «بر اساس یکی از تحقیقات صورت گرفته حدود 40 درصد دانشجویان برای یک بار مصرف حشیش را تجربه کرده اند. البته تجربه مصرف مواد در محیط های دانشجویی بیشتر به صورت تفننی است و موادی مانند حشیش، ترامادول و برخی از قرصها بیش از سایر مواد مخدر مصرف می شود. گرایش برخی دانشجویان بیشتر به سمت موادی است که سطح هوشیاری، یادگیری و پردازش اطلاعات را در آنها افزایش دهد و با این باور غلط که موادی مانند حشیش با یک بار تجربه اعتیاد آور نیست به این ماده گرایش بیشتری دارند. موادی مانند حشیش و ترامادول اگرچه ابتدا به ساکن تجربیاتی همچون افزایش سطح هوشیاری را ایجاد می کنند اما پس از یک بار مصرف، باعث به وجود آوردن پدیده تحمل می شوند بدین معنی که بدن برای هر بار مصرف به مقدار بیشتری از این مواد نیاز دارد.»

گفته می‌شود محموله‌ای که دو روز پیش کشف شد، از خرمشهر و لابه‌لای پتو وارد کشور شده است. احمد آریایی نژاد، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس، در واکنش به ورود این ترامادول‌ها به داخل کشور از مبادی مرزی واکنش نشان داد و در اظهاراتی طنزآمیز گفت: «این قرص‌ها لای پتو به کشور وارد شده و از آنجایی که قرص‌ها میان پتو قرار داشتند نمی دانیم چطور وارد کشور شده است و باید در خصوص افرادی که در کار واردات پتو هستند، سوال کرد.»

 طنز تلخ آقای نماینده حکایت از وجود یک دستگاه دراز و طویل پشت ماجرای این شیوع، توزیع و واردات این ماده در کشور دارد. دستگاهی که توانسته با نفوذ در مراکز مختلف کشور جلو قوانین سخت‌گیرانه در خصوص توزیع این ماده و اقدام جدی علیه واردات آن را بگیرد. به نظر می‌رسد این روزها، در شرایطی که نیروهای امنیتی کشور هم اهتمام جدی برای مقابله با قاچاق این روانگردان‌ها دارند، بهترین فرصت برای تحقیق و تفحص و مبارزه جدی با این پدیده شوم باشد.
گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو