سراج معلم

محمدرضا مهدیار اسماعیلی:
فرض کنید یک دارایی فیزیکی مثل استادیوم داریم که از محل فروش بلیط ، یک درآمد تقریبا ثابتی دارد. ایده اوراق‌بهادارسازی این است که این جریان‌ درآمدی را از صاحب قبلی‌اش جدا کنیم و حق دریافت آن‌ها را به شکل یک دارایی کاغذی جدید به مردم بفروشیم. با اینکار سود حاصل از فروش بلیطها به مردمی که اوراق را خریده اند میرسد و در عوض شما کل پول استادیوم را دوباره نقد کرده اید و می توانید با آن استادیوم دوم رابسازید. ورزشگاه قبلی هم تبدیل شده به هزاران سهم کوچک –اوراق ورزشگاه!-

‼️ اینجا اما یک کلک مرغابی مضحکی وجود دارد و آن اینکه وقتی اوراق رهنی استادیوم فروخته شود، دیگر برای سازنده مهم نیست که در آن استادیوم چند مسابقه برگزار شود و سود حاصل از بلیط که به دست صاحبان اوراق بهادار آن می رسد چقدر است! حتی طمع میکند بطور نمایشی تیم فوتبال درست کند و استادیوم دوم رابسازد و برای پر شدن صندلیها تبلیغات هم بکند تا مردم فکر کنند که این استادیوم دوم هم مثل قبلی درآمد دارد و بیایند اوراق بهادارش را بخرند! این بلایی بود که اوراق مسکن در سال 2008 بر سر مردم دنیا آورد!

راه فرار از این تقلب، نظارت موسسات معتبر و مستقل اعتبارسنجی از جریان واقعی درآمد آن استادیوم جدید است تا مردم در این تله نیفتند!
حالا اصل جوک ماجرا اینجاست که ما در ایران اصلا از این موسسات مستقل اعتبار سنجی نداریم!! بعد آمده ایم خودمان روی وام های مسکن یک چنین بازاری ساخته ایم  و خودمان هم به افتخارش کف زده ایم!!