سراج معلم

1- درسال 1996، بوریس یلتسین نخستین رییس جمهور روسیه پس از سقوط شوروی، آخرین سال دوره اول ریاست جمهوری خود را می گذارند. او که چهار سال پیش در میان امید و آرزوی بسیار به قدرت رسیده بود، در سال آخر زمامداری خود وضعیت بسیار متفاوتی را تجربه می کرد. ناکامی عظیم در اصلاحات اقتصادی بدلیل امیدواری بیش از حد به نتایج مذاکرات با آمریکا، فساد گسترده  و خاصه خرجی های عجیب در میان زیر دستان رییس جمهور و ناکارآمدی اصلاحات اقتصادی بدلیل برخورد آن با منافع کارتل های ذی نفوذ چشم انداز انتخاب مجدد یلتسین را بسیار ضعیف کرده بود. رکود دامنه دار ناشی از عدم تزریق منابع دولتی به بخشهای مولد اقتصادی باعث نارضایتی گسترده رای دهندگان روسی بود. مذاکرات متعدد برای پیوستن به اقتصاد جهانی با وجود امتیارات بسیاری که  روسها داده بودند،عملا حاصلی نداشت. روزنامه ها و آژانس های خبری با شیبی تند درباره عدم انتخاب بوریس برای دور دوم می نوشتند. آمریکایی ها به وضوح خطر سقوط یلتسین غربگرا را حس می کردند.
2- آمریکایی ها دست به کار شدند. یک مشاور ارشد مالی بانک جهانی  به نام جفری ساکس به مسکو آمد و به ازای امتیازات بیشتر در حوزه امنیت اقتصادی یک وام ناقابل 5 میلیارد دلاری جور کرد. همان کارتل هایی که مانع اصلی اصلاحات اقتصادی بودند در یک جلسه معروف حاضر شدند برنامه انتخاباتی دولت را تامین مالی کنند به ازای آنکه سیاست پولی و خصوصی سازی در دولت بعدی از آن آنها باشد.  یلتسین با همان 5 میلیارد دلار در شب انتخابات پرداختهای انتقالی را افزایش داد و بخشی از بدهی های دولتی را جبران کرد. او توضیح داد که این 5 میلیارد دلار تنها بخشی از نتایج اجرای اصلاحات مدنظر بانک جهانی است و مردم بعدتر بیش از این ها خواهند دید. مردم روسیه خوشنود از این رونق یک شبه و در نبود آلترناتیوی به اندازه کافی قدرتمند برای دور دوم هم به یلتسین رای دادند. گروه یلتسین نجات پیدا کرد اما روسیه تا 10 سال بعد از زیر بار امتیازات امنیتی داده شده، کمر  راست نکرد.
3-  چند ماه است که منابع غربی مختلف مقالاتی را درباره یک دوره ای شدن حسن روحانی می نویسند. یکماه قبل جفری ساکس تنها و تنها برای یک کنفرانس علمی در دانشگاه امیر کبیر به تهران آمده بود! زمزمه های فراوانی از آزادی مقدار اندکی از پولهای خودمان در آخر تابستان امسال شنیده می شود. در طی یکسال گذشته با شیبی تند سه بسته امتیاز حیاتی در حوزه امنیت اقتصادی به آمریکایی ها داده شد: 1- نابود کردن روش های دور زدن تحریم ها به عنوان بخش ناگفته ای از برجام 2- امضای بی سر و صدای توافق با کارگروه اقدام مالی و حالا هم کاهش ناگهانی و یکباره بودجه دفاعی در این اوضاع. همه چیز شکل روسیه 1996 است.
4- بدیهی است که این نوشته درباره شانس انتخاب شدن یا نشدن حسن روحانی در دور دوم نیست. نگارنده نه متخصص علوم سیاسی است و نه جامعه شناس. یقینی هم وجود ندارد که حسن روحانی شخصا عمدا به دنبال اجرای سناریو مطروحه در بندهای قبلی است. اما شرایط به سمتی می رود که سناریو های موجود برای انتخاب مجدد کمتر و کمتر می شوند.
5- اگر کسانی از تیم دولت رخ دادن چنین سناریو یی را خیلی هم زشت نمی دانند لازم است متذکر شوم که اجرای طرح فوق خیلی نابخشودنی تر از موضوع ادعایی توزیع سیب زمینی در سال 88 یا موضوع استفاده همه جانبه از امکانات دولتی در سال 1372 است.
6- خواننده عزیز اگر دستتان به جایی می رسد یا در میان جمعی مورد وثوق اید برای اطرافیانتان توضیح دهید که همه ما ایرانیان دهها برابر این رونق  احتمالی یکشبه در پاییز امسال را بعدا باید با اصل و فرع باز پس بدهیم. آگاهی تنها راه عبور از این دام است.
#مدیران نهادهای اقتصادی ایران، باید غیر سیاسی، متعهد و متخصص باشند.
https://telegram.me/eghtesadsiasi