سراج معلم

دیروز در تالار فرهنگ همایشی بود برای بررسی کتاب فیزیک پایه دهم. این جلسه هم مثل بقیه جلسات فقط برای پرکردن سیاهه گزارش کارشان بود و توهین به معلم!

ظاهرا همه جای دنیا معمول است که کتاب های جدید التالیف آموزشی در یک محدوده جغرافیایی یکدوره آزمایشی تدریس شده و بعد از بررسی بازخوردها و رفع اشکالات به چرخه آموزش رسمی وارد می شود.اما در کشور ما نظام 6-3-3 بدون دوره آزمایشی شروع شد و حالا رسیده به پایه دهم. کتاب ها در آخرین لحظات چاپ و تکثیر می شوند و بعضی که یک ماه بعد از سال تحصیلی به دست معلم و دانش آموز رسید!( مثل کتاب تفکر و سواد رسانه)

نام مولفین کتاب ها روی کتاب فیزیک دهم نیست و هرکسی مدعی بشه باید بپذیریم. دیروز هم آقای احمدی نامی به عنوان مولف کتاب در این جلسه حضور داشت. تعداد شرکت کنندگان زیاد بود و تعدا کسانی که به محتوای کتاب معترض بودند هم زیاد. اعتراض شرکت کنندگان در این موارد بود:

1-نبود هماهنگی لازم بین اطلاعات ریاضی دانش آموزان و سطح درس فیزیک ( دانش آموزان این پایه در محاسبات ریاضی بسیار مشکل دارند و باید طرفین وسطین و مخرج مشترک و .. را به آنها یاد داد چه برسه به مثلثات - و در درس تجزیه -که کتاب مدعی شده دانش آموز آنرا در پایه هشتم خوانده و ادعای کاملا غلطی است -نیاز به دانستن توابع مثلثاتی (حداقل sin - cos دارند ،در صورتی که این توابع در فصل دوم کتاب ریاضی دهم تدریس می شود)

2-ارائه نشدن بعض مطالب پایه در کتاب به بهانه تدریس در پایه های قبلی ( در صورتی که ممکن است مربوط به پایه هفتم باشد و اصلا دانش آموز چیزی از آن را به خاطر نداشته باشد و معلم باید به عنوان پیش نیاز آن را تدریس کند و این یعنی وقت محاسبه نشده از طرف مولفین)

3- ارائه بعض مطالب که با سن فراگیر هماهنگ نیست، برای دانش آموزان درک تخمین مشکل است و باید نمونه های زیادی برای آنها حل شود که وقت تخصیص داده شده این اجازه رانمیدهد، برای مثال شهر رشت در کلاس ریاضی دهم یک جلسه کامل وقت گذاشتم و بارها و بارها توضیح دادم و از آنها خواستم هر سوالی دارند بپرسندتا مثال راخوب یاد بگیرند و وقتی اعلام کردند که مثال را فهمیده اند از آنها خواستم که برایم روی برگه حل کنند ،از 23 نفر فقط 3 نفر توانستند! این مطلب لزومی ندارد در این پایه قرار بگیرد خصوصا که استفاده دیگری هم از آن نمی شود.

4- در فصل 1 و در مبحث اندازه گیری کتاب به کولیس و ریزسنج اشاره کرده و گفته که معلم طرز کار آن را به شما می آموزد بدون اینکه در کتاب کوچکترین اشاره ای به ساختمان و طرز استفاده این وسایل شده باشد . در یک کلاس 30 نفری شما چند تا این وسایل باید داشته باشید و چقدر وقت بگذارید که تمام دانش آموزان کار با آن را بیاموزند (این کار در هیچ آموزشگاهی انجام نمی شود و فقط در مدارس) . و یک سوال آیا در همه جای این کشور در مدارس پایه دهم کولیس و ریزسنج موجود است، یک دبیر فیزیک در منطقه 8 می گفت آزمایشگاه مدرسه ما کولیس ندارد! کولیس و ریزسنج در کتاب بسیار کارشناسی شده! آزمایشگاه هم هست و می تواند فقط همانجا باشد .در ضمن وقتی کولیس و ریزسنج دیجیتال در همه جا هست چرا دانش آموز و دانشجو را با انواع آنالوگ آن زجر می دهند. در مورد دقت وسایل دیجیتال هم کتاب صحیح نگفته.

4- تاکید در کتاب و در مثال ها در ارقام بامعنا معضلی شده

5- اصرار کتاب بر g=9.81 نیز یک مشکل دیگر است معمولا در آموزشگاه ها آن را 10 در نظر می گیرند!

6- اشتباه بودن بعض مثال های حل شده و یا تمرین ها.

7-برای تفهیم بهتر مطالب آزمایش هایی در کتاب گنجانده شده که حتی اگر مدرسه امکاناتش را داشته باشد وقت انجام آزمایش نیست!

8- حجم بسیار زیاد مطالب کتاب برای دانش آموز پایه دهم سنگین است و با وقت تخصیص داده شده هماهنگی ندارد.

همه این مسائل (وشاید بیشتر از این، من اینقدر را به خاطر سپردم) دیروز مطرح شد ولی آقای مولف کتاب فقط دفاع کردند. حتی یک نا آشنا به موضوع وقتی ببیند تعداد معترضین به موضوعی آنهم از قشر معلم زیاد است به بی اشکال بودن آن شک می کند اما ایشان فقط دعوت می کردند که فردی :ایمیل بزنید- به دفتر تالیف زنگ بزنید ولی آنجا پاسخگو نبودند.

9- کتاب آمادگی دفاعی 3 ساعت و کتاب سواد رسانه 3 ساعت -اما کتاب فیزیک رشته ریاضی 4 ساعت و فیزیک رشته تجربی 3ساعت در هفته است!

10- مفاهیمی که 20 سال پیش از کتاب های فیزیک ترمی واحدی حذف کردند حالا دوباره در این کتاب مطرح شده - چرا سیاسیت واحدی بر سیتم آموزشی حاکم نیست.20 سال پیش باید به دانش آموز می گفتم تندی و سرعت باهم فرق دارند - آمدند و گفتند که شما به دانش آموز سخت می گیرید به هر دو بگویید سرعت! حالا دوباره تندی و سرعت - حالا دوباره ارشمیدس و اصل برنولی که اصلا نبود با مثال غلط حل شده

راستی چرا؟ چرا حجم درس فیزیک را زیاد و سطح آن را بالا می گیرند؟ چرا ساعت درسی اختصاص داده شده رسمی به این درس تناسبی با آن ندارد؟ چرا مولفین کتاب! مجازند اولین کمک درسی ها و راهنما های معلم را برای فروش به بازار بدهند؟ اگر ساعت درسی و حج کتاب مناسب بود آیا مدرسه بهانه ای برای برگزاری کلاس هایی تحت عنوان :فوق العاده و حل تمرین و مکمل و... از دانش آموزان پول می گرفت؟ آیا اگر این زمان کافی بود و سطح مطالب متناسب انتخاب می شد ویادگیری در کلاس درس اتفاق می افتاد لزومی داشت که دانش آموز برای حل مشکلات درسی به آموزشگاه های بیرون از مدرسه ( آن هم با هزار و یک جور مسئله و مورد و مشکل) برود و بار مالی دیگری به خانواده اضافه کند؟ آیا هرگز شنیده اید که آموزشگاهی آمادگی دفاعی تدریس کند و یا حتی دینی و یا امسال درس سواد رسانه؟ چرا ؟ نباید شک کنیم که مولفین بعض کتاب های درسی  عمدا حجم و سطح کتاب ها را متناسب با زمان های تدریس انتخاب نمی کنند تا مبادا گردش مالی موجود حاصل از این عدم تناسب کم شود؟ دست هایی در کار است از مولفین این کتب گرفته تا ... معلم و مردم را به سختی می اندازند و اسمش را روش جدید علم آموزی و پیشرفت می گذارند!