ضربه‌های آخر به قامت خمیده برجام، واکنش و پاسخگویی دولت ایران
مجتبی_رضاخواه
دولت تدبیر و امید با شعار لزوم چرخش همزمان اقتصاد و سانتریفیوژها به قدرت رسید. هدف از مذاکرات طولانی هسته‌ای، رفع تحریم‌ها و افزایش سرمایه‌گذاری خارجی در ایران بود.
حدود یک سال از اجرایی شدن برجام گذشته و طبق تایید مراجع بین المللی، ایران تعهدات خود را مو به مو عمل کرده ولی طرف مقابل تعهدات بسیار کمی را عملی کرده است.
همانطور که احتمالا اخبار اخیر را خوانده‌اید و یا شنیده‌اید، هفته گذشته کنگره آمریکا دو قدم دیگر بر خلاف تعهدات برجام برداشت. در اولین اقدام کلیه تحریم‌ها را به مدت ۱۰ سال دیگر تمدید کرد و در اقدام دوم فروش قطعات هواپیمای مسافربری را به ایران ممنوع کرد.
بر اساس وعده‌های جناب ظریف، وزیر خارجه ایران، تمامی تحریم‌های ثانویه آمریکا می‌بایست لیفت (به معنای توقف اجرا) میشد. همچنین تحریم فروش هواپیمای مسافربری و قطعات آن ملغی شده بود.
حال کنگره آمریکا، پس از به پیروزی رسیدن ترامپ، عملا اجرای برجام را غیرقانونی کرده است. همزمان دولت آمریکا در حرکتی مضحک، در واکنش به افزایش مواد غنی شده از سطح مورد توافق، به ایران هشدار داده و ایران را به اجرای برجام فراخوانده است.
بنابراین به طور خلاصه میتوان گفت ایران به تعهدات خود کاملا عمل کرده و آمریکا نشان داده در عمل نکردن به تعهداتش مصر است و در عین حال از ایران میخواهد به تعهداتش کاملا عمل کند. این در حالی‌ست که دولت روحانی سیاست سکوت در پیش گرفته و عملا واکنشی نشان نمی‌دهد.
دولت که توسعه و رشد اقتصادی را منوط به مذاکرات کرده بود، به دلیل عدم تعهدات طرف مقابل، نتوانسته به وعده بهبود اقتصاد کشور عمل کند. از طرف دیگر بخش قابل توجهی از صنعت هسته‌ای با بهانه رفع تحریم‌ها تعطیل شده ولی عملا تحریم‌ها رفع نشده است. بنابراین هیچ کدام از وعده‌های دولت عملی نشده است.
در این شرایط انتظار میرود دولت به این سوالات پاسخ دهد:
۱- با چه برنامه‌ای میخواهد اقتصاد را بهبود دهد و مشکل بیکاری شدید را حل کند؟
۲- با چه مکانیزمی میخواهد طرفهای مقابل در برجام را مجبور به انجام تعهداتشان کند؟ رییس جمهور حقوقدان و وزیر خارجه حقوق خوانده، چه تمهیداتی در برجام اندیشیده‌اند که از ضایع شدن حقوق مردم ایران جلوگیری شود؟
همچنین در کنار سوالات مهم فوق، لازم است دولت در خصوص جریمه ۲۱ میلیارد دلاری قرارداد کرسنت، اختلاس ۸ هزار میلیاردی، حقوق‌های نجومی، مشکل بی‌خانمانی افراد ثبت‌نام کرده برای مسکن مهر، اعتیاد و ... توضیح دهد.
اگر دولت بجای رسیدگی به امور بسیار مهم فوق، مشغول حاشیه‌سازی‌های سیاسی است، نتیجه‌گیری ما اینست که حل مشکلات مردم در اولویت دولت نبوده و نیست.
مصوبات اخیر کنگره آمریکا بقدری مهم است که نمیتوان آن را به این راحتی پنهان کرد. شاید بتوان با کارهای پیش پا افتاده عده‌ای معدود را فریب داد ولی نمیتوان مشکلات به این بزرگی را مخفی کرد.
