سراج معلم

گرده گل دانه‌های ریزی است که در قسمت انتهایی پرچم گل قرار دارد و تنها عامل برای بارور کردن گیاه است.

زنبور عسل برای تامین نیازهای پروتئینی و ویتامینی خود و نوزادان، آن را به صورت ساچمه، روی پاهای عقب، درون کیسه‌ای مخصوص، ذخیره و به درون کندو می‌برد. در مناطقی که گرده گل به وفور یافت می‌شود، پرورش‌دهندگان با نصب تله گرده‌گیر جلوی راه پرواز زنبور، آن را جمع و خشک می‌کنند.
گرده گل سرشار از اسیدهای آمینه ضروری، ویتامین‌ها، املاح معدنی و هورمون‌هاست و می‌تواند برای کسانی که سیستم ایمنی و عصبی ضعیفی دارند، مفید باشد. 
تحقیقات نشان داده است که مصرف گرده برای سلامت پروستات موثر است. گرده به دلیل روی فراوانی که دارد در درمان التهاب پروستات، نازایی و ناتوانی جنسی مردان اثر قابل‌توجهی داشته، گردش خون را بهتر کرده، باعث افزایش قدرت فیزیکی و فکری بدن به خصوص در سال‌های پیری می‌شود و مصرف آن برای افرادی که از خستگی مفرط رنج می‌برند مفید است. 
گرده گل حاوی تمام انواع ریزمغذی‌های ضروری برای سلامت بدن است و تقریبا ۴۰ درصد از آن را پروتئین تشکیل می‌دهد که تمام این پروتئین‌ها قابل استفاده و مفید هستند.

یکی از مهم‌ترین و بارزترین خواص گرده گل تقویت سیستم ایمنی بدن است. گرده گل به دلیل دارا بودن ویتامین ب کمپلکس، ویتامین‌های دیگر، مواد معدنی، پروتئین‌ها و مهم‌تر از آن آنتی‌اکسیدان‌های مفید با مولکول‌های رادیکال‌ آزاد که به سلول‌ها آسیب می‌رسانند، مبارزه می‌کند.

برخی دیگر از خواص مهم این محصول طبیعی و مقوی عبارتند از:

* کاهش استرس: این ماده خوراکی به دلیل ترکیبات خاص و سودمند موجود در آن به حفظ تعادل و تنظیم احساسات فرد کمک می‌کند و توان مقابله با استرس‌های روزانه را افزایش می‌دهد.

* افزایش قوا و استحکام بدن: گرده گل همچنین انرژی، قدرت و توان جسمی را افزایش می‌دهد. ورزشکاران معتقدند که مصرف گرده گل به سرعت و چابکی آنان می‌افزاید و انرژی کافی را برای انجام تمرینات ورزشی در اختیار آنان قرار می‌دهد.

* تاثیرات ضد پیری: در دوران باستان، مصریان و چینی‌ها معتقد بودند که گرده گل منبعی برای حفظ جوانی است. امروزه نیز تاثیر این ماده تایید شده است زیرا نه تنها برای استحکام بدن فرد تاثیر مثبت دارد بلکه زیبایی پوست، مو و ظاهر بدن را بهبود می‌دهد. گرده گل همچنین به تقویت حافظه، تمرکز و توانایی ذهن کمک می‌کند که از این جهت برای سالمندان خوردنی مفیدی است.

* تاثیر گرده گل بر آلرژی: گرده گل از علائم آلرژی‌ها یا تب یونجه در افراد مبتلا به این بیماری‌ها می‌کاهد. همچنین توصیه می‌شود برای بهره‌مندی بیشتر از فوائد گرده گل از نوع محلی آن استفاده شود و افراد مبتلا به آلرژی شش هفته پیش از شروع فصل آلرژی، مصرف آن را آغاز کنند.

قابل توجه آنکه افرادی که به گرده و بوی گل‌ها حساسیت دارند و دچار تنگی نفس و آسم می‌شوند بهتر است این فرآورده را با نظر پزشک متخصص مصرف کنند.

بیماران حساس به گرده گل در صورت خوردن عسل و یا شان عسل (عسل با موم) به خاطر داشتن گرده گل در آن ها، تدریجا درجه حساسیت شان کاهش یافته و بهبود می‌یابند. البته این افراد همان طوری که قبلا ذکر شد باید تحت نظر پزشک باشند.

* کنترل کننده وزن: فایده مهم دیگر گرده گل تاثیر آن در کنترل وزن است. این ماده خوراکی با تاثیرگذاری بر غده هیپوتالاموس در کنترل وزن نقش مهمی ایفا می‌کند و به تحریک متابولیسم به تنظیم، متعادل‌سازی و کنترل وزن کمک می‌کند.

 مصارف دارویی گرده

محققین برای تعیین اثرات دارویی گرده بر روی بعضی از بیماری‌ها آزمایش‌های انجام داده‌اند. وجود هورمون‌های تحریک کننده جنسی در گرده ثابت شده است و به عنوان یک تقویت کننده عمومی برای درمان بعضی از بیماری‌ها در تعدادی از کلینیک‌ها و بیمارستان‌های اروپا و آسیای شرقی مورد استفاده قرار گرفته است.

گرده در درمان بیماری‌های عصبی موثر می‌باشد، افرادی که به مدت یک هفته از گرده استفاده کرده‌اند، کمتر عصبی شده و به زندگی خوشبین‌تر و فعال‌تر شده‌اند بطوری‌که این اشخاص علاقه زیادی به کار داشته و حالت افسردگی در آن ها بهبود یافته است. 

پزشکان گرده را در درمان علائم دیابت موثر تشخیص داده‌اند و همچنین در تحقیقات خود به این نتیجه رسیده‌اند که گرده دارای آنتی‌بیوتیک‌هایی مانند پنی‌سیلین است و قادر به جلوگیری از رشد برخی میکرو‌ارگانیسم‌ها می‌باشد.  

به‌طور‌کلی در منابع و مقالات داخلی و خارجی موجود، گرده در موارد زیر موثر می‌باشد:  

* به عنوان یک محرک وسیع‌الطیف در بهبود وضعیت عمومی بدن

* کاهش فشار خون

* جلوگیری از پیری زودرس

* درمان ورم روده بزرگ و معده

* کاهش تب

* درمان بیماری‌های عصبی

* درمان سندرم افسردگی

* تنظیم فعالیت متابولیسمی (گرده گل اختلالات در کارایی اعمال بدن را تنظیم نموده و متابولیسم‌های ناقص را متعادل می‌سازد.)  

* موثر در نرم کردن پوست

* گرده گل به طور کلی در کمبودهای مواد معدنی، تاخیر در رشد و شیر دادن تجویز می شود.